ԷՆԵՐԳԵՏԻԿԱ

Էներգետիկայի ոլորտին վերաբերում է Համաձայնագրի 5-րդ մասի 2-րդ գլուխը: Մասնավորապես սահմանվում է, որ կողմերը պետք է համագործակցեն էներգետիկ հարցերի մասով՝ գործընկերության, փոխադարձ շահի, թափանցիկության եւ կանխատեսելիության սկզբունքների հիման վրա, այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են էներգետիկ ռազմավարությունները եւ քաղաքականությունները, էներգետիկ անվտանգությունը եւ էներգիայի մատակարարների ու էներգիայի արտադրության բազմազանության խթանումը, էներգետիկ անվտանգության ընդլայնումը, մրցունակ էներգետիկ շուկաների զարգացումը, վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների օգտագործումը, էներգաարդյունավետության եւ էներգախնայողության խթանումը և այլ հարցեր։

Tags: cepa և էներգետիկա էներգետիկայի ոլորտի բարեփոխումներ

Ստորև ներկայացված դրույթներն ունեն հետևյալ մակնանշումը՝

🟡 - կատարվում են բարեփոխման աշխատանքներ

✅ - հիմնականում կատարված է

❌ - կատարված չէ

նախատեսված գործողություններ

❌ էներգետիկ անվտանգության և էներգիայի աղբյուրների դիֆերսիֆիկացում, ինչպես նաև էներգախնայողություն

❌ Մրցակցակցային էներգետիկ շուկաների զարգացում

❌ Վերականգնվող աղբյուրների, էներգաարդյունավետության և էներգախնայողության առաջխաղացում

❌ Տեխնոլոգիաների փոխանակում էներգետիկ անվտանգության և թափոնների կառավարման ոլորտում

❌ Մեծամորի ատոմակայանի անվտանգ ապաակտիվացում և նոր փոխարինող ենթակառուցվածքի ստեղծման նախատեսում

❌ Էներգետիկ ոլորտում ներդրումներ հաշվետվողականություն

❌Ածխաջրային հանքարդյունաբերողների վերաբերյալ նորմերի սահմանում

Մշակել կարգ էներգետիկ ոլորտում ներդրումների մասին պետությանը հաշվետվություներ ներկայացնելու կարգը և դրա վերաբերյալ ստանդարտները, համաձայն ԵՄ 1113/2014 կարգավորման

❌Ածխաջրային հանքարդյունաբերողների վերաբերյալ նորմերի սահմանում

Սահմանել ածխածնային հանքարդյունաբերության հայտ. ներկայացնողների համար ստանդարտներ և կարգավորումներ ըստ 94/22/EC հրահանգի

❌ Մշակել և ներդնել էներգախնայողության և էներգաարդյունավետության համապարփակ քաղաքականություն

❌ Պետական և ՏԻՄ մարմիններում աշխատանքի ու գնումների համար մշակել էներգախնայողական քաղաքականություն

❌ Մշակել և ներդնել էներգախնայողության և էներգաարդյունավետության համապարփակ քաղաքականություն

Այդ թվում՝ սահմանել էներգիայի սպառման կրճատման ամենամյա նպատակակետ՝ ընդհանուր էներգիայի սպառման տարեկան 0.24 - 0.28% նվազեցում, ինչպես սահմանված է 2012/27/EC

❌ Պետական հիմնարկների շենքերի տարածքի տարեկան 3% վերակառուցում՝ էներգախնայող ստանդարներով

❌ Պետական և ՏԻՄ մարմիններում աշխատանքի ու գնումների համար մշակել էներգախնայողական քաղաքականություն

❌ Մշակել և ներդնել էներգախնայողության և էներգաարդյունավետության համապարփակ քաղաքականություն

Սահմանվում է նույն 2012/27/EC հրահանգով

❌ Պետական և ՏԻՄ մարմիններում աշխատանքի ու գնումների համար մշակել էներգախնայողական քաղաքականություն

Ինչպես նաև գործողությունների պլան, ինչպես սահմանված է նույն 2012/27/EC հրահանգով

❌ Ջեռուցման համակարգերի կարգավորում

❌ Գազի հաշվիչների արդիականացում և հեռավար ընթերցում

❌ Պետական և ՏԻՄ մարմիններում աշխատանքի ու գնումների համար մշակել էներգախնայողական քաղաքականություն

Մասնավորապես ներդնել ջեռուցման օգտագործման վերաբերյալ կարգավորումներ, օգտագործված ջեռուցման քանակը չափելու և դրա սահմանափակմանն ուղղված կարգավորումներ, ինչպես սահմանվում է նույն 2012/27/EC հրահանգով

❌ Գազի հաշվիչների արդիականացում և հեռավար ընթերցում

Ներդնել բնական գազի հաշվիչների ցուցմունքերի հեռավար ընթերցման հնարավորություն, ապահովելով գազի սպառման մասին տեղեկության չափելիություն. Սահմանվում է նույն 2012/27/EC հրահանգով

❌ Ապրանքների էներգետիկ մակնանշման ներդրում

❌ Գազի հաշվիչների արդիականացում և հեռավար ընթերցում

Արտադրողների, ներկրողների, վաճառողների և մատակարարողների համար սահմանել էլեկտրական սարքերի վրա էներգախնայողության դասերի վերաբերյալ պարտադիր պիտակների փակցման մասին պարտավորություն, ըստ 2010/30/EC հրահանգի ստանդարտների

❌ Ատոմային էներգետիկայի քաղաքականության ներդնում

❌ Ներդնել վառելիքային թափոնների կառավարման համակարգ

Մշակել և ներդնել ատոմային էներգետիկայի վերաբերյալ օրենսդրական և ինստիտուցիոնալ շրջանակ, ինչպես նաև ստեղծել լիազոր մարմին որը կսահմանի, կմշակի և կվերահսկի ատոմային անվտանգության ստանդարտները (2009/71/Euroatom հրահանգ)

❌ Ներդնել վառելիքային թափոնների կառավարման համակարգ

Ընդունել և ներդնել օրենսդրական ակտեր՝ կապված վառելիքային և ռադիոակտիվ թափոնների առաջացման, պահմանման և կառավարման հետ (2011/70/Euroatom հրահանգ)

❌ Ներդնել վառելիքի մինիմալ ազգային պահուստի պահանջ

❌ Շինությունների էներգետիկ պրոֆիլավորման քաղաքականության ներդրում

❌ Կո-գեներացիայում էներգակիրների շեմը համապասխանեցնել

Պետությունը պարտավորվում է սահմանել առնվազն 61 օրվա սպառման քանակով գազի և այլ վառելիքների պահուստ ունենալու կարգավորում, ինչպես պահանջում է 2009/119/EC հրահանգը։

❌ Կո-գեներացիայում էներգակիրների շեմը համապասխանեցնել

❌ Շինությունների էներգետիկ պրոֆիլավորման քաղաքականության ներդրում

❌ Կո-գեներացիայում էներգակիրների շեմը համապասխանեցնել

Էներգիայի խառը արտադրման արտադրման համար նախատեսել էներգակիրների չաբաժիններ, ինչպես սահմանված է 2015/2402/EC հրահանգի հավելվածում

❌ Շինությունների էներգետիկ պրոֆիլավորման քաղաքականության ներդրում

Շենքերի ու շինությունների, տարածքների էներգետիկ սերտիֆիկացման, խնայողության համապատասխանեցման, կլիատիկ համակարգերի վերահսկողության համակարգերի ներդորւմ, ինչպես սահմանում է 2010/31/EU հրահանգը։

❌ Շենքերի էներգետիկ արդյունավետության քաղաքականություն

❌ Էներգասնուցող ապրանքների էկոդիզայնի համապատասխանեցում

❌ Շինությունների էներգետիկ պրոֆիլավորման քաղաքականության ներդրում

Մշակել քաղաքականություն՝ սահմանելով քաղաքանկությունը, որը կորոշի շենքերի կառուցման կամ վերանորոգման ծախսերի և այդ շենքերի էներգաարդյունավետության միջև բալանսը: Հաշվարկել և բացահայտել շենքերում էներգիայի խնայողության ամենաարդյունավետ ուղիները: Ապահովել, որ շենքերը խնայեն էներգիան և փողը՝ միաժամանակ նվազեցնելով շրջակա միջավայրի վրա ազդեցությունը: Սահմանված է ԵՄ Հանձնաժողովի պատվիրակված 244/2012 Կարգավորմամբ և կից ուղեցույցներով։

❌ Էներգասնուցող ապրանքների էկոդիզայնի համապատասխանեցում

ՀՀ ներկրվող և ՀՀ շուկայում վաճառվող ցանկացած էներգիայի սնուցմամբ աշխատող ապրանք պետք է համապատասխանի որոշակի չափանիշների, և որպես համապատասխանության ապացույց ունենա CE նշանը, հզորության, արտադրողի, դրա հասցեի տվյլաներ, օգտագործման ուղեցույց և անվտանգ վերամշակման/ուտիլիզացման տեղեկատվություն։ Պահանջը սահմանված է 2009/125/EC Հրանանգով, իսկ էկոդիզայնի պահանջների համար տես 2029 թվականին ներդրվելիք ցանկը ստորև։

❌ Կենցաղային էլեկտրոնիկայի էկոդիզայնի պահանջներ

Տարբեր էլեկտրական կենցաղային սարքերի համար սահմանել մանրամասն էկոդիզայնի պահանջներ։ Այդ թվում հզորության, էներաարդյունավետության ու դրա մասին նշումների, հետվաճառքային սպասարկման պահանջների, ապրանքի վրա դրա հզորության, էֆեկտիվության, որակի, գեներացնող ձայնի վերաբերյալ մակնանշումների առկայության, պատշաճ դոկումենտացիայի մասին և այլն։ Ինչպես նաև այդ ամենի վերաբերյալ վերահսկողության մարմնի ու դրա աշխատանքի վերաբերյալ, այդ թվում ՀՀ ներմուծվող ապրանքների հանդեպ հսկողության կանոնակարգերի։ Այդպիսի էկոդիզայնի կարգավորումներ պետք է ընդունվեն՝

❌ Կենցաղային սառնարանների վերաբերյալ (ԵՄ 643/2009 և դրան փոխարինած 2019/2019 կանոնակարգ)

❌ Հեռուստացույցների վերաբերյալ (ԵՄ 642/2009 և դրան փոխարինած 2019/2021 կանոնակարգ)

❌ Լվացքի մեքենաների վերաբերյալ (ԵՄ 2009/125/EC Հրահանգ)

❌ Սպասք լվացող մեքենաների վերաբերյալ (ԵՄ 1016/2010 և դրան փոխարինած 2019/2022 կանոնակարգ)

❌ Շուկայի ազատականացում ու դիվերսիֆիկացիա

❌ Մաքուր փոխադրամիջոցների պետգնման պարտավորություն

Կատարել շուկայի ազատականացում, դեմոնոպոլիզացիա (էլեկտրացանցի տրամադրում շուկայի խաղացողներին), սպառողների համար էլեկտրականության մատակարարի ընտրության հնարավորություն, սպառողների պաշտպանության համակարգի բարելավում, էլեկտրաէներգիայի ընկերությունների համար հանրային ծառայություն մատուցողի պարտավորությունների սահմանում, սմարթ հաշվիչների համակարգ, ինչպես սահմանում է 2009/72/EC հրահանգը։ Սահմանել նաև հրանահանգի առավել առաջադեմ հոդվածների (3,6,13,15,33,38) ներդրման կոնկրետ ժամանակացույց":

❌ Մաքուր փոխադրամիջոցների պետգնման պարտավորություն

Պետական գնումներում հատուկ չափանիշներին համապատասխանող մաքուր և էներգախնայող փոխադրամիջոցների (բեռնատար և ավտաբունսեր) ձեռք բերման պարտավորություն: Չափանիշներն ու արտանետման ստանդարտները սահմանված են 2009/33/EC Հրահանգով։

❌ ներգո սնուցվող

❌ Մաքուր փոխադրամիջոցների պետգնման պարտավորություն

❌ ներգո սնուցվող

❌ Էներգասնուցվող ապրանքների էկոդիզայնի կարգավորում

❌Սպասող/քնած ռեժիմի կանոնակարգ

"քնած" ժամանակ էլեկտրական սարքերի համար 1 վատտ հզորությունից ավելին չօգտագործելու, ցանցային սարքավորումների "սպասող ռեժիմի" հնարավորության, և այլն

❌Կենցաղային լամպերի կանոնակարգեր

Կապված էներգախնայողության և այլ էկեդիզային չափանիշների, ինչպես սահմանում է 244/2009 Կարգավորումը

❌Սարքերի արտաքին սնուցող մասերի կանոնակարգեր

❌Էլեկտրական շարժիչների կանոնակարգ

❌ 125-500 Վատտ հզորությամբ էլեկտրական շարժիչների կանոնակարգ

Էներգախնայողության հետ կապված

Համաձայնագրի կատարումը

Բարեփոխումների ընթացքը

🟡 Կառավարության կողմից 2018 ապրիլի 12-ին ընդունվել է N 426-Ն որոշումը, որով սահմանվում է նոր կառուցվող բնակելի բազմաբնակարան շենքերում և պետական միջոցաների կառուցվող օբյեկտներում էներգախնայողության տեխնիկական կանոնակարգը. Կառուցապատման նորմերն ու էներգետիկ սերտիֆիկատներն էլ սահմանվել են առանձին հրամանագրով։
🟡 Պատրաստվել է օրնեսդրական նախագիծ, որը կբարեփոխի "Խաղաղ նպատակներով ատոմային էներգիայի անվտանգ օգտագործման մասին" ՀՀ օրենքը։
❌ Նախապատրաստական աշխատանքներ են տարվում ռադիոակտիվ թափոնների կառավարման հետ կապված օրենսդրությունը նախագծելու համար։ Ընդունված է ռազմավարություն։
🟡 Կառավորության կողմից 2023 հունիսի 8-ին ընդունվել է 916-Ն որոշումը, որով կանոնակարգվում են սինթեթիկ հիմքով ներկերն ու լաքերը։

Կապը CEPA-ի հետ

Ձախ կողմում նկարագրված գործընթացները վերաբերում են հետևյալ ոլորտներին՝

Ատոմային էներգետիկայի քաղաքականության ներդնում
Ներդնել վառելիքային թափոնների կառավարման համակարգ
Պետական հիմնարկների շենքերի էներգախնայող միջոցառումներ

ԷՆԵՐԳԵՏԻԿԱ

նախատեսված գործողություններ

❌ էներգետիկ անվտանգության և էներգիայի աղբյուրների դիֆերսիֆիկացում, ինչպես նաև էներգախնայողություն

❌ Մրցակցակցային էներգետիկ շուկաների զարգացում

❌ Վերականգնվող աղբյուրների, էներգաարդյունավետության և էներգախնայողության առաջխաղացում

❌ Տեխնոլոգիաների փոխանակում էներգետիկ անվտանգության և թափոնների կառավարման ոլորտում

❌ Մեծամորի ատոմակայանի անվտանգ ապաակտիվացում և նոր փոխարինող ենթակառուցվածքի ստեղծման նախատեսում

օրենսդրական բարեփոխումներ

2024

2024

❌ Էներգետիկ ոլորտում ներդրումներ հաշվետվողականություն

❌Ածխաջրային հանքարդյունաբերողների վերաբերյալ նորմերի սահմանում

❌Ածխաջրային հանքարդյունաբերողների վերաբերյալ նորմերի սահմանում

❌Ածխաջրային հանքարդյունաբերողների վերաբերյալ նորմերի սահմանում

❌Ածխաջրային հանքարդյունաբերողների վերաբերյալ նորմերի սահմանում

❌Ածխաջրային հանքարդյունաբերողների վերաբերյալ նորմերի սահմանում

2025

2025

❌ Մշակել և ներդնել էներգախնայողության և էներգաարդյունավետության համապարփակ քաղաքականություն

❌ Պետական և ՏԻՄ մարմիններում աշխատանքի ու գնումների համար մշակել էներգախնայողական քաղաքականություն

❌ Մշակել և ներդնել էներգախնայողության և էներգաարդյունավետության համապարփակ քաղաքականություն

❌ Պետական հիմնարկների շենքերի տարածքի տարեկան 3% վերակառուցում՝ էներգախնայող ստանդարներով

❌ Պետական և ՏԻՄ մարմիններում աշխատանքի ու գնումների համար մշակել էներգախնայողական քաղաքականություն

❌ Մշակել և ներդնել էներգախնայողության և էներգաարդյունավետության համապարփակ քաղաքականություն

❌ Պետական և ՏԻՄ մարմիններում աշխատանքի ու գնումների համար մշակել էներգախնայողական քաղաքականություն

❌ Պետական և ՏԻՄ մարմիններում աշխատանքի ու գնումների համար մշակել էներգախնայողական քաղաքականություն

❌ Պետական և ՏԻՄ մարմիններում աշխատանքի ու գնումների համար մշակել էներգախնայողական քաղաքականություն

❌ Ջեռուցման համակարգերի կարգավորում

❌ Գազի հաշվիչների արդիականացում և հեռավար ընթերցում

❌ Պետական և ՏԻՄ մարմիններում աշխատանքի ու գնումների համար մշակել էներգախնայողական քաղաքականություն

❌ Գազի հաշվիչների արդիականացում և հեռավար ընթերցում

❌ Գազի հաշվիչների արդիականացում և հեռավար ընթերցում

❌ Գազի հաշվիչների արդիականացում և հեռավար ընթերցում

❌ Ապրանքների էներգետիկ մակնանշման ներդրում

❌ Գազի հաշվիչների արդիականացում և հեռավար ընթերցում

❌ Գազի հաշվիչների արդիականացում և հեռավար ընթերցում

❌ Ատոմային էներգետիկայի քաղաքականության ներդնում

❌ Ներդնել վառելիքային թափոնների կառավարման համակարգ

❌ Ներդնել վառելիքային թափոնների կառավարման համակարգ

❌ Ներդնել վառելիքային թափոնների կառավարման համակարգ

❌ Ներդնել վառելիքային թափոնների կառավարման համակարգ

❌ Ներդնել վառելիքային թափոնների կառավարման համակարգ

2026

2026

❌ Ներդնել վառելիքի մինիմալ ազգային պահուստի պահանջ

❌ Շինությունների էներգետիկ պրոֆիլավորման քաղաքականության ներդրում

❌ Կո-գեներացիայում էներգակիրների շեմը համապասխանեցնել

❌ Կո-գեներացիայում էներգակիրների շեմը համապասխանեցնել

❌ Շինությունների էներգետիկ պրոֆիլավորման քաղաքականության ներդրում

❌ Կո-գեներացիայում էներգակիրների շեմը համապասխանեցնել

❌ Շինությունների էներգետիկ պրոֆիլավորման քաղաքականության ներդրում

❌ Շինությունների էներգետիկ պրոֆիլավորման քաղաքականության ներդրում

❌ Շինությունների էներգետիկ պրոֆիլավորման քաղաքականության ներդրում

❌ Շենքերի էներգետիկ արդյունավետության քաղաքականություն

❌ Էներգասնուցող ապրանքների էկոդիզայնի համապատասխանեցում

❌ Շինությունների էներգետիկ պրոֆիլավորման քաղաքականության ներդրում

❌ Էներգասնուցող ապրանքների էկոդիզայնի համապատասխանեցում

❌ Էներգասնուցող ապրանքների էկոդիզայնի համապատասխանեցում

❌ Էներգասնուցող ապրանքների էկոդիզայնի համապատասխանեցում

2027

2027

❌ Ներդնել էլեկտրականության շուկայի անվտանգության ու կայունության համակարգ

❌ Կենցաղային էլեկտրոնիկայի էկոդիզայնի պահանջներ

❌ Կենցաղային սառնարանների վերաբերյալ (ԵՄ 643/2009 և դրան փոխարինած 2019/2019 կանոնակարգ)

❌ Հեռուստացույցների վերաբերյալ (ԵՄ 642/2009 և դրան փոխարինած 2019/2021 կանոնակարգ)

❌ Լվացքի մեքենաների վերաբերյալ (ԵՄ 2009/125/EC Հրահանգ)

❌ Սպասք լվացող մեքենաների վերաբերյալ (ԵՄ 1016/2010 և դրան փոխարինած 2019/2022 կանոնակարգ)

2028

2028

2029

2028

❌ Շուկայի ազատականացում ու դիվերսիֆիկացիա

❌ Մաքուր փոխադրամիջոցների պետգնման պարտավորություն

❌ Մաքուր փոխադրամիջոցների պետգնման պարտավորություն

❌ Մաքուր փոխադրամիջոցների պետգնման պարտավորություն

❌ Մաքուր փոխադրամիջոցների պետգնման պարտավորություն

❌ Մաքուր փոխադրամիջոցների պետգնման պարտավորություն

❌ ներգո սնուցվող

❌ Մաքուր փոխադրամիջոցների պետգնման պարտավորություն

❌ ներգո սնուցվող